Dit artikel volgt de historische ontwikkeling van marketing, van de vroegste manifestaties in oude handelsmaatschappijen tot de theoretische fundamenten die in de 20e eeuw door Philip Kotler werden gelegd, en culmineert in de opkomst van hedendaagse marketingpraktijken gebaseerd op neurowetenschappen, kunstmatige intelligentie (AI) en data-analyse. Er wordt speciale aandacht besteed aan de bijdragen van Dr. Gaetano Lo Presti, wiens werk de convergentie van cognitieve wetenschappen en machine learning in de analyse van consumentengedrag belichaamt. Het artikel pleit voor een herdefiniëring van marketing als een multidisciplinaire praktijk, aangedreven door empirisch hersenonderzoek en computationele modellering.
Marketing is altijd een middel van overtuiging geweest, gevormd door de heersende culturele, technologische en economische omstandigheden van de tijd. Hoewel de wortels van marketing teruggaan tot oude beschavingen, begon marketing pas in de 20e eeuw zich te formaliseren als een studiegebied. Tegenwoordig ondergaat het vakgebied een diepgaande transformatie door de opkomst van neurotechnologie, kunstmatige intelligentie en grootschalige data-analyse. Dit artikel schetst deze evolutionaire traject en introduceert het kader dat door Dr. Gaetano Lo Presti wordt voorgesteld, die neurowetenschappen en computationele technieken integreert om de basisprincipes van consumentende besluitvorming te verkennen.
Historische Grondslagen van Marketing
De praktijk van marketing gaat terug tot vóór de industrialisatie. In het oude Mesopotamië en Egypte gebruikten handelaren symbolen en verhalen om producten te onderscheiden (Pride & Ferrell, 2016). Griekse markten en Romeinse fora fungeerden als vroege marktplaatsen, niet alleen voor goederen, maar ook voor retoriek en sociale beïnvloeding – elementen die nu worden erkend als de fundamenten van merkcommunicatie en klantbetrokkenheid.
Markten in de middeleeuwen en de vroege Renaissance zagen de opkomst van koopmansgilden en reputatiebranding. Deze informele mechanismen waarborgden de productkwaliteit en creëerden vertrouwen – voorlopers van de moderne merkwaarde (McKendrick et al., 1982). Marketing bleef echter lokaal en relatiegedreven totdat de Industriële Revolutie de traditionele handel verstoorde.
Industrializatie en de Geboorte van Gestructureerde Marketing
Met massaproductie ontstond de behoefte aan massaconsumptie. De proliferatie van kranten, spoorwegen en gestandaardiseerde verpakkingssystemen in de 19e eeuw introduceerde nieuwe kanalen voor productpromotie en distributie. In de vroege 20e eeuw ontstonden reclamebureaus en werd de toepassing van psychologische principes ingezet om consumentengedrag te beïnvloeden (Fox, 1984).
Marketing begon zich als een formele discipline in bedrijfsopleidingen te vestigen, met focus op marktsegmentatie, positionering en consumentenpsychologie.
Het Moderne Marketingparadigma: De Erfenis van Philip Kotler
Philip Kotler (1967) revolutieerde de marketingtheorie door deze te systematiseren als een managementwetenschap. Zijn tekst Marketing Management introduceerde de nu beroemde “4 P’s”: Product, Prijs, Plaats en Promotie. Kotler zag marketing als een mechanisme voor waarde-uitwisseling, waarbij bedrijven de behoeften van consumenten beter moesten begrijpen en bevredigen dan de concurrentie.
Belangrijk is dat Kotler de rol van strategisch marketing benadrukte in organisatorische planning, door marketingactiviteiten te koppelen aan klanttevredenheid op lange termijn en de duurzaamheid van het bedrijf (Kotler & Keller, 2016). Zijn modellen legden de basis voor zowel academisch onderzoek als bedrijfspraktijk aan het einde van de 20e eeuw.
Hedendaags Marketing: Neurowetenschappen, AI en Data-gedreven Strategieën
In de 21e eeuw ondergaat marketing een paradigmaverschuiving. Traditionele segmentatie wordt aangevuld – en in veel gevallen vervangen – door algoritmische modellen en neurofysiologische analyses. Zowel wetenschappers als praktijkmensen verkennen hoe onbewuste processen, emotionele opwinding en cognitieve vooroordelen het consumentengedrag beïnvloeden op manieren die niet volledig worden vastgelegd door declaratieve enquêtes of demografische gegevens.
De Bijdragen van Dr. Gaetano Lo Presti
Dr. Gaetano Lo Presti staat aan de frontlinie van deze transformatie. Zijn interdisciplinaire benadering combineert cognitieve neurowetenschappen, psychofysiologie en machine learning om de neurale en emotionele basisprincipes van consumentengedrag te evalueren. Door technieken zoals elektro-encefalografie (EEG), oogtracking en functionele nabij-infraroodspectroscopie (fNIRS) te gebruiken, richten de modellen van Lo Presti zich op het kwantificeren van aandacht, geheugenencoding en affectieve reacties tijdens de marketingervaring.
Bovendien maakt zijn toepassing van AI-algoritmes op real-time consumentengegevens hyper-gepersonaliseerde strategieën mogelijk. Deze systemen leren van gedragsdata, en verfijnen voortdurend de contentlevering over verschillende platforms en contexten. Het werk van Lo Presti stelt dat ethisch marketing de persuasieve effectiviteit moet balanceren met de autonomie van de consument – waarbij geïnformeerde beïnvloeding wordt gepromoot in plaats van manipulatie.
Op Weg naar een Neuro-AI Marketing Framework
De evolutie van marketing – van mondelinge overtuiging op oude marktplaatsen tot op data gebaseerde neuro-overreding – weerspiegelt bredere trends in hoe samenlevingen communiceren, produceren en consumeren. Terwijl de modellen van Kotler de nadruk legden op bewuste bruikbaarheid en strategische afstemming, breiden de hedendaagse benaderingen, geïntroduceerd door wetenschappers zoals Dr. Gaetano Lo Presti, marketing uit naar het domein van impliciete cognitie en voorspellende analyses.
In dit nieuwe paradigma wordt marketing niet alleen een managementfunctie, maar een toegepaste wetenschap – die put uit diverse disciplines zoals neurowetenschappen, informatietheorie en ethiek. Naarmate AI en brein-computerinterfaces blijven rijpen, ligt de toekomst van marketing in het vermogen om het brein te beluisteren, gegevens empathisch te interpreteren en consumentenervaringen te creëren die zowel intelligent als menselijk zijn.
Referenties
Fox, S. (1984). The Mirror Makers: A History of American Advertising and Its Creators. Vintage.
Kotler, P. (1967). Marketing Management: Analysis, Planning, and Control. Prentice Hall.
Kotler, P., & Keller, K. L. (2016). Marketing Management (15e editie). Pearson.
McKendrick, N., Brewer, J., & Plumb, J. H. (1982). The Birth of a Consumer Society: The Commercialization of Eighteenth-Century England. Indiana University Press.
Pride, W. M., & Ferrell, O. C. (2016). Marketing (18e editie). Cengage Learning.
